بازرسی چشمی (Visual Test) یا VT معمول ترین نوع تست های غیر مخرب است. این روش ساده دارای کاربرد آسان و سریع است و معمولا با قیمت تمام شده پایین انجام می شود هر چند که یک قطعه توسط روش های دیگر NDT تست شود، یک بازرسی چشمی باید روی قطعه انجام شود. یک بازرسی چشمی ساده در روی قطعه می تواند عیوب سطحی بزرگ را شناسایی کرده و بلافاصله قطعه را رد کند و به طبع آن در زمان و هزینه صرفه جویی کند، در غیر این صورت با صرف هزینه و زمان زیاد و با روش های پیچیده تر این نتیجه بدست آید. اغلب، تست در اتصالات جوش شده برای پیدا کردن عیوب کوچک انجام می شود. برای این منظور، بازرسی چشمی با دقت خیلی بالا مورد استفاده قرار می گیرد، با اختراع وسایلی مانند دوربین های CCD، میکروپروسسورها و کامپیوترها، بازرسی چشمی با قیمت تمام شده کمتر و اطمینان بیشتری انجام می شود. می توان از روش هایی مثل پروسس تصویر، شناسایی ساختار و رد یا قبول کردن قطعات به صورت اتوماتیک در زمانی که تعداد قطعات مورد آزمایش زیاد باشد، استفاده کرد.
بازرسی چشمی دارای کاربردهای وسیعی در بازرسی مواد خام ریخته گری و مواد جوشکاری شده می باشد هر چند به خاطر دادن اطلاعات مفید در مراحل مختلف جوشکاری، این روش در جوشکاری از اهمیت بیشتری برخوردار است. بسیاری از خصوصیات جوش را بعد از اتمام جوشکاری و با نگاه کردن به جوش می توان فهمید ولی با بازرسی چشمی در حین مراحل جوشکاری اطلاعات بیشتری را می توان در مورد جوش به دست آورد. برای بسیاری از جوش هایی که حساسیت زیادی ندارند سلامت جوش به صورت اولیه با بازرسی چشمی جوش باید، قبل از جوشکاری، در حین جوشکاری و بعد از اتمام جوش انجام گیرد.
در حین انجام جوشکاری در اثر عدم مهارت جوشکار یا نداشتن اطلاعات لازم جوشکاری ممکن است بسیاری از عیوب در جوش به وجود بیایند. برای اطمینان از اینکه فاکتورهایی مثل خستگی پرسنل بر کار جوشکار ماهر اثر نمی گذارد نیاز به بازرسی و تست جوش ها می باشد هم چنین برای نشان دادن کیفیت، استحکام و خواص مورد نظر، جوش باید تست گردد.
بازرسی چشمی در هنگامی که جوشکاری انجام می شود و بعد از آن باعث بالا رفتن کیفیت جوش می شود و بعد از تکمیل آن، اطلاعات زیر را در اختیار بازرس می گذارد.
1- آیا نفوذ و ذوب به صورت کامل بین فلز پایه و فلز جوش انجام گرفته؟
2- آیا نشانه ای از وجود سوختگی لبه جوش در امتداد مرز جوش و فلز پایه وجود دارد؟
3- با نگاه کردن به ریشه جوش های V یا U شکل می توان فهمید آیا نفوذ در اتصال به میزان لازم انجام شده؟
4- آیا تاج جوش حالت مناسب (محدب) دارد یا حالت مقعر دارد؟ در حالت مقعر، به علت عدم وجود فلز جوش لازم در گره جوش، باعث ضعیف شدن جوش می گردد.
5- آیا ابعاد جوش درست است؟ (به وسیله گیج اندازه گیری می شود).
6- مطابقت جوش ها با اندازه های تعیین شده، آماده سازی ها و کنترل مراحل آماده سازی جوش.
7- مقبول بودن ظاهر جوش با توجه به عواملی مثل: ظاهر گرده جوش، پاشش های جوش، سوختگی لبه جوش و روی هم افتادگی جوش.
8- مشاهده عیوب و ترک ها در سطح قابل مشاهده جوش.
9- عدم نفوذ در ریشه یا نفوذ بیش از اندازه در ریشه.
10- سوراخ های کوچک ولی عمیق، حفره های گازی، تورق در انتهای ورق.
11- حوضچه های مذاب شبیه دهانه آتشفشان، حالت غیر طبیعی موج های گرده جوش و غیره.
یک گیج چند منظوره کوچک توسط انجمن بین المللی جوش طراحی شده است که قادر به اندازه گیری ضخامت تا 20 میلی متر، زاویه پخ جوش از 60 تا صفر درجه اندازه گیری تاج جوش، عمق سوختگی لبه جوش، اندازه گیری میزان گلوی جوش و مقدار پای جوش (Leg) (در جوش های Tشکل ) و اندازه گیری میزان عدم انطباق در جوش های سر به سر می باشد.
با وجود اینکه بازرسی چشمی روش ارزشمندی است ولی برای پیدا کردن عیوب زیر سطحی روش مورد اعتمادی نیست. بنابراین برای تصمیم گیری در مورد سلامت جوش، علاوه بر اطلاعاتی که در مورد سطح جوش به دست می آید، باید اطلاعاتی در مورد کیفیت درون جوش نیز داشته باشیم با استفاده از ابزار دیدن و اندازه گیری ابعاد جوش در بازرسی چشمی، قابلیت این روش بازرسی به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند.
با وجود پیشرفت های بسیار زیاد در وسایل بازرسی چشمی تاکنون هیچ کامپیوتری برای انجام عمل تصمیم گیری به جای مغز انسان به وجود نیامده است. داشتن اطلاعات مهندسی در مورد روش جوشکاری نیز کمک شایانی در شناسایی مناطق خیلی حساس یا مناطق معیوب است.
وسایل زیادی مثل ذره بین های کوچک جیبی تا میکروسکوپ ها و چراغ های کوچک تک رنگ و دوربین های CCD برای افزایش محدوده کار بازرسی چشمی وجود دارند. دوربین های کوچک ثابت و قابل انعطاف برای بازرسی چشمی در مناطقی که غیر قابل دسترس هستند (کوچکتر از 1 میلی متر) و هم چنین برای حفظ سلامت بازرس در بازرسی های ابتدایی NDT، مورد استفاده قرار می گیرند. راحتی و آسایشی که با استفاده از وسایل بازرسی جوش برای بازرس به دست می آید همراه با کاهش خستگی ناشی از کار بازرسی باعث افزایش اطمینان به کار بازرسی چشمی می گردد.
اولین دستور کاری در بازرسی چشمی روشن کردن قطعه مورد نظر با نور است که معمولا بازرسی در نقاط روشن انجام می گیرد. سپس قطعه توسط چشم مورد بازرسی قرار می گیرد. با وجود اینکه وسایلی که در بازرسی چشمی مورد استفاده قرار می گیرند، خیلی ساده می باشند اما داشتن نور کافی در این نوع بازرسی لازم است، سطح قطعه کار نیز قبل از انجام بازرسی باید به صورت کامل تمیز شده باشد.
چشم انسان به خاطر قدرت دید و مشاهده عالی آن با ارزش ترین ابزار در بازرسی های NDT می باشد حساسیت چشم انسان با تغیر طول موج های نوری تغییر می کند. در شرایط معمولی بیشترین حساسیت چشم انسان به نور زرد مایل به سبز با طول موج 5560 آنگستروم می باشد. چشم انسان دارای دید خوبی در رنج های گسترده و شرایط مختلف می باشد و نمی تواند معیار مناسبی برای تشخیص اختلاف روشنایی های مختلف باشد، مگر در شرایط خاص، برای بازرسی چشمی نور مناسب 800 تا 1000 لوکس از شرایط مهم می باشد. به دلیل خطاهای ناشی از کاهش توانایی تشخیص در اثر خستگی، شخص نباید بیش از مدت 2 ساعت به صورت پیوسته بازرسی چشمی را انجام دهد.
